تریلوژی سخن، خبر و حمله!
جامک: یوسف جعفری نسب – فعال سیاسی
کمال است در نفس انسان سخن/تو خود را به گفتار ناقص مکن
سخن چه در جامه صدا و چه مکتوب بر تن کاغذ، ابزار بیان درون است. راهی برای ارتباط با دیگران، روش آگاهی بخشی در باره اندیشه ها و اغراض گوینده و نویسنده است. سخن به اعتبار درونمایه اش، به سبب آن چه که جان کلامش می خوانند، پست و بلند دارد، خوب و بد دارد و در ترازوی خرد مخاطبان سبکی یا وزانتش سنجیده می شود. دروغ آفت سخن است، خشونت جان کلام را بیمار می کند و زیر پا نهادن ادب خراشیدن چهره اعتبار گفتار انسانی است.
و به راستی چه می شود اگر دروغ پراکنی،خشونت، تهدید و بی ادبی در مطلبی که به عنوان خبر توسط رسانه‌ای در فضای مجازی نشر می شود، چهار ستون بنای آن سخن باشند؟
راست این است که این دست رسانه‌ها انگشت شمارند و بودن رسانه‌هایی که با خبررسانی به مخاطبان سخنان پرمایه، وزین و راست ارائه می نمایند مایه دلگرمی است. اما مناسب حال رسانه‌هایی که دروغ می‌پراکنند، این حکایت از گلستان سعدی است:
ناخوش آوازی به بانگ بلند قرآن همی‌خواند. صاحب دلی برو بگذشت،گفت ترا مشاهره چندست؟ گفت هیچ. گفت پس این زحمت خود چندین چرا همی‌دهی؟ گفت از بهر خدای می‌خوانم. گفت از بهر خدای مخوان!
– خبرنگاری که خبر را نمی‌شناسد!
خبرنگاران بایستی بکوشند تا خبری که به مخاطبان ارائه می کنند، درست و دارای دقت و اعتبار باشد. ضرورت دارد در درستی اخباری که به دست می‌آورند، پژوهش کنند. شایسته نیست خبرنگار حقیقتی را تحریف کند و همچنین خطاست که در یک خبر بخش‌هایی را به دلخواه از دید مردم پنهان نگاه داشت.کسی که در رسانه‌های مجازی می نویسد یک ژورنالیست است. ضرورت دارد که پس از گذراندن دوره‌های آموزش تخصصی و شناخت کامل از مفهوم و هدف رسانه و آموختن تخصص و اخلاق حرفه ای، با درک مسئولیت سنگین اجتماعی، وظیفه به دست‌آوردن، آماده ساختن، سامان دادن اخبار و انتقال آن‌ها به مخاطبان را عهده دار شود.
فردی که در رسانه مجازی می نویسد بایستی خبر را بشناسد، هم از دید تخصص حرفه‌ای و هم از این نظر که تا حدی با حوزه تخصصی محل رویداد آشنا باشد. بدین جهت بوده است که اصحاب رسانه کمتر نوشتن در حوزه سیاست، اقتصاد، ورزش و .. را همزمان انجام می دهند. بلکه هر کسی به فراخور مطالعه، علاقه و تجربه در بخشی که می شناسد قلم می زند و مطلب می نگارد.
بنابراین دور از ذهن نیست هنگامی که نویسنده رسانه مجازی در باره بخشی که از آن دانشی ندارد می نویسد به آسانی درگیر خطا و ناسنجیده گویی شود.
– حمله!
برای برخی رسانه‌های مجازی استراتژی هر چه که هست اما تاکتیک حمله است، هدف حمله گاهی شخصیت حقیقی فردی است که جایگاه اجتماعی ویژه ای دارد، گاهی جایگاه حقوقی یک مسئول دولتی است، می تواند مدیر یک دستگاه باشد یا استاندار استان. هدف حمله قطعا عقب نشینی فرد یا جایگاه مورد حمله است. عقب نشینی از یک موضع که به مذاق حمله کننده خوش نمی آید و یا نرم شدن و تسلیم در برابر خواسته های حمله آورنده.
در این میان آن چه که اهمیت دارد اساسا فرد مورد حمله نیست، فرد مورد حمله با هر جایگاهی در صورتی که بر پایه مطالب دروغین مورد حمله بگیرد هم به راحتی از خود دفاع خواهد کرد و هم در افکار عمومی برچسب مظلومیت خواهد خورد، بلکه مهم جایگاه نقد و نقادی است که با این دست رفتارها خدشه می بیند. اگر رسانه‌های مجازی به روشی نادرست، با ادبیاتی ناصحیح و بر پایه اطلاعاتی غلط با نیتی بری از خیر عمومی به افراد یا جایگاه هایی حمله نمایند فضایی ایجاد می شود که در آن یک شهروند دغدغه مند دیگر به راحتی توان نقد عملکرد افراد و جایگاه ها را نخواهد داشت. در این شرایط حتی مدیران خطاکار هم در هاله‌ای از مظلومیت قرار می گیرند و در برابر نقدهای چهارچوب دار و صادقانه هم مصونیت پیدا می کنند.
برای نمونه کم کار خواندن رئیس سازمانی که سازمانش دو سال پیاپی رتبه بالایی در ارزشیابی سازمان‌های استانی کسب کرده است و جنجال آفرینی پیرامون خودروی در اختیار دستگاه که نه از محل بیت المال خریداری شده و نه حتی هزینه سوختش را دولت می پردازد و مربوط به پروژه های بزرگ ملی در دست انجام می باشند نمونه‌ای از این به راه خطا رفتن حمله آورندگان است.
حمله‌های اینچنینی عرصه را بر نقدهای اصولی و صادقانه تنگ می کنند. شایسته است چاره‌ای اندیشید، و رسانه‌های حرفه‌ای در این چاره اندیشی مسئولیت اصلی را عهده دار می باشند.
و در پایان باز هم سخنی از سعدی با این عزیزان حمله آورنده: “متکلم را تا کسی عیب نگیرد سخنش صلاح نپذیرد”
تریلوژی: اثری دارای سه بخش مستقل ولی مضمونی واحد و ارتباطی نزدیک به هم ، سه بخشی .
