تاثیر پیاده روی اربعین بر تعمیق دیپلماسی عمومی ایران در منطقه
جامک: رضا دهبالایی /دیپلماسی عمومی از مهمترین ابزار های تعمیق و توسعه روابط دولت ها، نفوذ بین توده های مردمی در بین سرزمین هایی است که بنا بر اقتضای منافع استراتژیک و راهبردی و یا همگرایی های سیاسی، مذهبی و فرهنگی، دارای منافع مشترک یا همسو می باشند. در حقیقت ابزار نرم توسعه هژمونی بر مبنای دیپلماسی عمومی شکل می گیرد. این امر بخصوص در کشور های دارای فرهنگ، سنت ها و مذهب مشترک از زمینه توسعه بالاتری برخوردار است.
پس از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷، که مهمترین رسالت بیرونی آن، صدور انقلاب به کشور های مسلمان، آگاهی بخشی به احاد مسلمانان غرب و شرق و در نهایت فروپاشی سلطنت ها و دولت های سر سپرده غرب بوده است که منافع دولت هایشان را در مسیر پیشبرد امپریالیسم قرار داده و با کمک به رژیم مجعول صهیونیستی، سعی بر استیلای نظامی و استراتژیک بر خاک کشورهای مسلمان را داشته اند، تشریک مساعی فرهنگی و مذهبی با مردم مسلمان در دنیا و بخصوص کشور های خاورمیانه در دستور کار دستگاه دیپلماسی و فرهنگی کشور قرار گرفت.
از خصوصیات دیپلماسی عمومی کشور ها، هزینه بر بودن و بلند مدت بودن تاثیر گذاری آن روی کشورهای مخاطب است. در این رابطه، بررسی پیشینه توجه سیستم فرهنگی و سیاسی کشور در توسعه دیپلماسی عمومی نشان می دهد که با در نظر گرفتن برنامه ها و ابزار های مختلف، از یک سو لحاظ ردیف های بودجه ای برای امور فرهنگی و رسانه ای و از سویی تخصیص منابع انسانی و سخت افزار، تلاش بی شائبه ای در راستای آگاهی بخشی عمومی مسلمانان و دولت ها صورت گرفت که نه تنها توان بالایی در این زمینه صرف شده است، بلکه اگر از نظر چالشی به این موضوع نگریسته شود، جهت گیری جمهوری اسلامی ایران در منطقه علیه رژیم های استبدادی، تکفیری و وهابی که با کمک آمریکا و غرب که منافع اقتصادی و سیاسی خود را در حمایت از این دولت های خود کامه می بینند، باج دهی و هزینه میلیارد ها دلار از سوی دولت های خائن در بخش های رسانه ای و تبلیغی، تاحدودی سبب کم رنگ شدن تاثیر دیپلماسی عمومی کشور شده است.
اما آنچه که پس از سقوط یکی از این دولت های خائن (رژیم صدام حسین در عراق) در منطقه به شکل آرام و پیوسته شکل گرفت، عزیمت خیل زائران امیر المومنین (ع)، ابا عبدالله الحسین(ص) و دیگرائمه از ایران به عراق و بالعکس ورود روز افزون زوار امام رضا(ع) از عراق به ایران می باشد. بطوری که سنت دیرینه پیاده روی اربعین حسینی که از سده های قبل تا کنون جریان داشته و با روی کار آمدن رژیم بعث درعراق متوقف شده بود، بار دیگر رفته رفته توسعه و به سر حد خود رسیده است، این امر نه تنها فرایندی باشکوه و با عظمت است که سبب شده میلیون ها نفر از ایران و شیعیان از سایر نقاط دنیا به نقطه مشخصی بنام کربلا ورود پیدا کرده و جمع شوند، بلکه توانسته نوعی دیپلماسی با حداقل هزینه، حداقل کاربرد برنامه، سیستم ها و مکانیزم ها، حداقل تخصیص نیروی انسانی را رقم بزند. این رخداد مذهبی که ریشه عمیقی در مذهب شیعه داشته، سبب ایجاد توسعه و تعمیق روابط ایران و عراق و نیز از سویی هم افزایی روابط شیعیان لبنان، یمن، بحرین، پاکستان، هندوستان، شیعیان ساکن در اروپا، آفریقا، آسیا و نقاط دیگر جهان شده است. گردهم آیی زیر پرچم امام حسین(ع)، دادن شعار مشترک، آرمان خواهی مشترک، مبارزه با طاغوت، امپریالیسم، تشکیل امت واحده، انتظار برای ظهور حضرت قائم(ع)، از معیار ها و زمینه هایی است که با گسترش فرهنگ اربعین و پیاده روی اربعینی ایجاد شده است. کاری که با صرف بودجه های کلان، تخصیص برنامه ها و استراتژی های ناب هم نمی توانست به این فرم و عظمت شکل گیرد.
این رخداد تاریخی مذهبی که با شور و شعور حسینی همراه می باشد، ترس و واهمه بزرگی بر دل رژیم های خائن عربی منطقه، به حاشیه رانده شدن رژیم غاصب اسرائیل و خنثی سازی توطئه های آن( که با برنامه های خود قصد گسترش قلمرو خود از نیل تا فرات را داشته)، در هم شکستن برنامه های امپریالیسم (از طریق توسعه گروه های شیطانی نظیر داعش برای استیلا بر ایران، تجزیه عراق، تسلط بر منافع منطقه) را به صورت سهل و آسان فراهم نموده است. در کنار این موضوع، تبلیغات اربعینی در زمینه مذهب، شعاعر مذهبی و اسلامی، تقویت وحدت بین شیعیان(که تا پیش از آن غرب از این امر واهمه داشت) و از همه مهمتر، آماده شدن شیعیان برای مقابله با تجاوز و تهدیدات خارجی، براندازی رژیم های مجعول و دست نشانده (یمن و بحرین و در آینده نزدیک ان شاء الله عربستان)، آمادگی و فراهم نمودن زمینه برای ظهور و قیام امام زمان(عج) سبب شده لرزه بر اندام از درون تهی رژیم های وهابی، اسرائیل و غرب ایجاد شود.
با توجه به آنچه گفته شد، از ابزار های توسعه روابط و تاثیر گذاری بلند مدت کشور ها، دیپلماسی عمومی است که از یک سو هزینه بر و از سویی بلند مدت است، اما رخداد اربعین و شور آن در بین شیعیان سبب شده تا دیپلماسی عمومی رنگ و جلوه دیگری گرفته و از چارچوب تعاریف بین المللی آن خارج و باز تعریف شود.
