درس عبداللهی به جامعه‌شناسان از نگاه رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران
دکتر «حسین سراج‌زاده» در همایش نکوداشت مرحوم دکتر «محمد عبداللهی در دانشگاه ایلام، اظهار کرد: عبدالهی عاشقانه تا آخرین ساعات عمر در راه اعتلای رشته جامعه‌شناسی تلاش کرد و نقش مهمی در شکل‌گیری اجتماع علمی داشت.
وی با اشاره مسئولیت اجتماعی جامعه‌شناسان گفت: انجمن جامعه‌شناسی حاصل تلاش کسانی است که معتقد به خیر جمعی بودند و اساسا جامعه‌شناسی به دنبال ارائه راهکارها برای بهبود زندگی انسان است.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه کوشش نظری و عملی «وبر» و «مارکس» معطوف به خیر جمعی و بهبود زندگی انسان‌ها بوده است، و این تعهد و مسئولیت همراه جامعه‌شناسی است، تصریح کرد: کسانی که در محدوده دانشگاه و در یک فعالیت صرفا شناختی کار می‌کنند و در اجتماع و جامعه منشاء اثر و خیر نیستند، اما عبدالهی یکی از جامعه شناسان ایران است که مسئولایت اجتماعی خود را به خوبی شناخت و تلاش کرد.
سراج‌زاده با اشاره به نقش عبدالهی در نهادینه کردن انجمن جامعه شناسی گفت: بسیاری از همکاران عبدالهی در دانشگاه علامه فقط کار آموزشی می‌کردند و الان هم این کار را انجام می‌دهند اما او معتقد بود که جامعه‌شناسی برای اثرگذاری علاوه بر نهادهای رسمی آکادمیک در کشوری مثل ایران که دچار خمودگی هستند، نیاز دارد یک اجتماع علمی مردم نهاد متکی به جامعه‌شناسان فراتر از گروه های آموزشی داشته باشد و فعالیت‌های علمی و اجتماعی خود را از محدوده‌ی تنگ اتاق کار و کلاس به عرصه بزرگ‌تری در سطح جامعه ببرد و برای این کار تقویت اجتماع علمی لازم است.
وی تصریح کرد: تعهد جامعه‌شناسانه ایجاب می‌کند که در یک مجموعه بزرگ تر دغدغه‌های خود را دنبال کنند، از این رو مرحوم عبدالهی واستاد توسلی، چلبی و میرزایی تاسیس انجمن جامعه‌شناسی را مهم دانستند و در دوره دوم و سوم رئیس انجمن یعنی دوره مدیریت عبدالهی دوره تثبیت انجمن جامعه‌شناسی بود و در این دوره اساسنامه انجمن تصویب و در استان‌های مختلف این مرکز راه‌اندازی شد.
سراج‌زاده ادامه داد: اگر استاد ما می‌خواهد علمش ثمربخش باشد و آن را به خیر جمعی تبدیل کند لازم است به اجتماع علمی کمک کند و ارتباط داشته باشد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران با بیان اینکه نکته مهم دیگر کار عبدالهی این بود که نظریه را با مسائل روز جامعه پیوند می‌داد و از آن برای تحلیل مسائل روز بهره می‌گرفت، ادامه داد: مفهومی را از دکتر فراست‌خواهد تحت عنوان “کنشگران مرزی” عاریت می‌گیرم. به این مفهوم یعنی کسانی که حلقه واسط بین مدیران و حاکمان جامعه و مطالبات مردم جامعه هستند، یا به تعبیری چون مطالبات مردم را به دلیل کنش عالمانه همواره حس می‌کنند همیشه نیازها را می‌فهمند و درک می‌کنند و به مدیران منتقل می‌کنند.
سراج‌زاده تصریح کرد: این هنری می‌خواهد که از عهده هر کسی برنمی‌آید، گاهی اوقات بردباری‌ها می‌خواهد و برای انتقال این نیازها به جامعه این کنشگری را دکتر عبدالهی و امثال او به خوبی انجام دادند و تبدیل به افرادی شدند که از نگاه علمی از آنها به عنوان جامعه‌شناس سیاستی یاد می‌شود یعنی جامعه‌شناسی که سراغ سوژه‌هایی می‌رود که برای حل مسائل جامعه مورد نیاز دستگاه‌های اجرایی است و دغدغه‌های علمی را به مدیریت منتقل می‌کند و مسائل مدیریتی را با نگاه بینش علمی و تعهد اجتماعی دنبال می‌کند.
وی ادامه داد: دکتر عبدالهی پروژه‌های مهم و کلان را در این زمینه بر عهده گرفت و تلاش می‌کرد از این طریق به حل مسائل اجتماعی کمک کند، بینش جامعه‌شناختی را در مدیران اجتماعی ایجاد کرد و نیازمند الگو گرفتن از کسانی مانند عبدالهی است.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی تصریح کرد: حل مسائل اجتماعی صرفا این نیست که پروژه‌ای را انجام بدهیم و بگوییم این راه‌حل فلان مشکل است، آنچه جامعه امروزما به آن نیاز دارد این است که بینش جامعه‌شناختی در مدیران اجتماعی ما و مسئولان اجرایی و حکومتی ایجاد شود.
سراج‌زاده با بیان اینکه حل بسیاری از مشکلات مستلزم تغییر رویکرد است و خوشحالم که امروز مدیران استان و دانشگاه ایلام، چنین دیدی را دارند، ادامه داد: از سرمایه بزرگ کشور استفاده و اجرای یک پروژه عمرانی با دانش تخصصی به راحتی یکی دو ساله انجام می‌شود اما اگر به پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن توجه نشود چه بسا مشکلات و معضلات بیشتری برای ما ایجاد شود که چندین برابر پول صرف شده برای پروژه باید سرمایه‌گذاری شود تا شاید بتوانیم برخی از این پیامدهای ناگوار پروژه‌ها را جبران کنیم. در نتیجه چیزی به نام پیوست اجتماعی که معمول شده و امیدواریم به معنای واقعی اجرا شود که لازمه‌ی آن انتقال بینش جامعه‌شناسانه به مدیران اجرایی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با تاکید بر اینکه عبدالهی نقش خود را در ایجاد بینش جامعه‌شناختی در مدیران به خوبی ایفا کرد و بر این اساس با شهرداری تهران و وزارت کشور کارهایی را انجام داد و در سطح ملی به عنوان یک جامعه‌شناس سیاستی متعهد وظیفه خود را به خوبی انجام داد چون معتقد به خیر جمعی بود.
سراج‌زاده تصریح کرد: عبدالهی پروژه های خود را بسیار مسئولانه انتخاب می‌کرد و موضوع عام‌گرایی و خاص‌گرایی مطرح کرد امروز موضوع اصلی جامعه ایران است را مورد بررسی قرار داد و درونی کردن این مفاهیم و تبدیل آنها به بصیرت اجتماعی که منجر به عمل متعهدانه شود را در این پروژه دنبال کرد و کارها را بسیار خوب پیش می‌برد و آخرین پروژه‌ای که دنبال می‌کرد و متاسفانه عمرش کفاف نداد مسائل اجتماعی شهر تهران بود، همه اینها نشان می‌داد که نگاهش درست معطوف به مسائل اجتماعی به عنوان یک جامعه‌شناس سیاستی بود.
وی با بیان اینکه عبدالهی هم گشاده‌رو و هم گشاده‌نظر بود، تصریح کرد: گشاده نظر به این مفهوم که در قالب حصارهای تند تعریف‌های ایدئولوژیک، روشی و مسلکی نبود و قائل به استفاده از همه‌ی ظرفیت‌های علمی و همه سلایق و همه دانشگاه ها بود و این ویژگی باعث شد که انجمن جامعه‌شناسی به انجمن برتر کشور شود و این رویه همچنان ادامه دارد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران با بیان اینکه درس مرحوم عبدالهی به ما این است که ما جامعه شناسان کنش علمی خود را محدود به کلاس‌های دانشگاه نکنیم و تعهد اجتماعی خود را نسبت به خیر جمعی انجام دهیم و به همه همکاران در جامعه شناسی و در رشته‌های نزدیک علوم اجتماعی فارغ از سلیقه‌ها نگاه وبرای حل مشکلات جامعه هم‌افزایی کنیم.
وی تاکید کرد نقش جامعه شناسان را تزریق بینش اجتماعی به مردم و مدیران دانست و تاکید کرد: نباید این انتظار را از جامعه شناسان داشت که برای درمان مسائل اجتماعی که ریشه‌های تاریخی دارند نسخه یک‌ساله بپیچند چون حل این مشکلات به بردباری و کنشگری عالمانه دارد.
منبع: ایسنا
