نقد فیلم “اتاق تاریک”
پایگاه خبری جامک
وحید اسلامی- کارگردان و فیلم ساز ایلامی
فیلمی تلخ که از همان ابتدا سردرگمی و کم عمق بودن فیلمنامه اش بخوبی خود را نشان می دهد.
فیلمی که پرداخت شخصیت ها در آن بخوبی صورت نگرفته و بعد از پایان فیلم روابط شخصیت ها و علل این روابط برای مخاطب روشن نمی شود. بگونه ای که بعد ازپایان فیلم حتی علت ازدواج فرهاد (با بازی ساعد سهیلی) با زنش هاله (با بازی ساره بیات) که چندین سال از خودش بزرگتر است مشخص نمی شود.
فیلمبرداری و نور پردازی خوب صورت گرفته و کادرها در بعضی از پلان ها زیبا و دلنشین است.
شخصیت های فیلم همگی منفی هستند از فرهاد ( پدرخانواده) گرفته که کارش قاچاق داروست تا هاله که به فرزندش می آموزد که واقعیت ها را نگوید (رفتن پیش پزشک) از همسایه هایی که روابط نامشروع با یکدیگر دارند تا پزشکی که بدون مجوز کارش را انجام می دهد…
در فیلم حجازی، فقط نقاط منفی جامعه دیده می شود: از قاچاق دارو گرفته تا زنانی که بچه هایی برای اخاذی به همراه دارند، افغان هایی که همیشه انگی به آنها زده می شود و پدر ومادری که در فکر رفتن به امریکا از طریق لاتاری هستند.
از مهدکودکی که در آن سی دی فیلم هایی مستهجن پیدا می شود تا نوجوانی که در تبلت خود فیلم های آنچنانی دارد و حتی نگهبانانی که همچون کودکان، مریض و از زیر کار درروند.
شروع فیلم با صحنه گم شدن پسر بچه آغاز می شود… با بازیهایی غیر قابل باور. ساره بیات با بازی درخشانش در فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی بهتر از هر کسی باید بداند با داد و هوار و جیغ زدن ارتباطی با مخاطب پیدا نمی کند بازی ها زیر پوستی نیست و حس ها در بعضی صحنه ها چنان از حد خارج می شود که قابل تحمل نیست البته فیلمنامه ضیف هم در این راستا بی تاثیر نبوده است.
فیلمنامه به حدی دم دستی نوشته شده که مدام شاهد به هم پریدن و درگیری های بی منطق آدم های فیلم بخصوص فرهاد و هاله به همدیگر هستیم.
داستان فیلم در مورد کودک آزاری است و می تواند در جای خود موضوع قابل تاملی باشد اما وقتی روابط آدم ها بدون هیچ گونه علت و منطق خاصی در کنار هم چیده می شود و بازگشایی چنان سطحی و دم دستی است که در جاهایی احساس می شود به شعور مخاطب توهین شده است دیگر موضوع هم حتی اگر چالش برانگیز و قابل تامل باشد نیز اثر خود را از دست می دهد.
اگر بچه ای در ابتدای فیلم یادش نمی آید چگونه و در کجا و چه اتفاقی برایش پیش آمده در پایان فیلم چگونه بخاطرش می آید و آنرا بازگو می کند (صد رحمت به فیلم های هندی که چوبی، وسیله ای، به سرشان می خورد و نقاطی از مغز روشن می شود و اطلاعاتی یادشان می آید)
روابط علی و معلولی داستان چنان نازل و بی مایه است که کمتر کسی باور می کند این کودک چگونه گم و پیدا شد؟چگونه همسایه ها با همدیگر رابطه دارند؟ چگونه فرهاد کم سن و سال عاشق زنی از خودش بزرگتر شده؟ هاله تحت تاثیر چه عواملی ناگهان شغلش را ول می کند و به مترجمی زبان فرانسه که کار قبلیش بوده می پردازد؟
در فیلم اشاره هایی به ایلام و زبان کردی می شود که در جای خود قابل ستایش است. مثلا به بچه های خود زبان مادری خودشان را بیاموزیم تا زبانی بیگانه. اما این موضوع چنان ناگهانی و نپخته وارد فیلم می شود که نچسب و تو ذوق زن می شود. عدم تحقیق و پژوهش در فیلمنامه چنان بیداد می کند که فرهاد که زادگاهش ایلام است، گویش کردی سنندجی با پسرش صحبت می کند نام خانوادگیش چیزی است که به لرستان مربوط می شود و در ایلام رایج نیست ترانه ای که پخش می شود کردی سورانی است و…
فیلمنامه نویس و کارگردان فیلم می داند که ذکر اسم مکان، زمان، جغرافیا و… در فیلمنامه، اگر در پیش برندگی داستان نقشی نداشته باشند نه تنها لازم نیست بلکه حذف کردن آن منطقی وبه نفع فیلم است.آیا ذکر اسم ایلام در این فیلم در پیش برندگی داستان نقش کلیدی، مهم یا حتی کم رنگی دارد؟جواب منفی است.
در محدود سکانس های خوب فیلم وقتی فرهاد پیش پسرش که در اتاق تاریک محبوس شده می رود پسرش با دیدن نوری که بر روی قاپ پنجره می افتد به پدرش می گوید اینها آدم فضایی ها و ستاره زحل هستندکه فرهاد می گوید: نه، این انعکاس نور ماشین هاست و اتفاقا گفتگوی مهمی دراینجا صورت می گیرد که به کل ماجرای فیلم برمی گردد و آن نتیجه کارهای ما درگذشته است که بازتابشان را بعدا خواهیم دید و در انتهای فیلم فرهاد با دیالوگی ناتمام ما را به زمان بچگی خود می برد که متاسفانه گذشته پرافتخاری برای فرهاد نیست و احساس می شود پدر انعکاس گذشته خودش را در پسرش می بیند.
این انعکاس در کمک فرهاد به سگ زخمی در اواسط فیلم و بازتابش درانتهای فیلم و سوار کردن زن ودختر کنار جاده و انعکاسش در خوبی همسایه به پسرش دیده می شود.
در نهایت فیلم اتاق تاریک بعلت ضعف در ساختار و پرداخت سطحی به موضوع، فیلم قابل تاملی نیست و فیلم متوسط رو به ضعیفی محسوب می شود که بعلت در هم گسیختگی فیلمنامه و عدم پرداخت شخصیت ها و عدم پژوهش در همان ابتدا ابتر باقی می ماند….
