مهران؛۳۷ سال بعد از آزادسازی/ دروازه عتبات همچنان محروم است

خبرگزاری مهر: ۱۰ تیرماه ۱۳۶۵ بود که با رمز «ابوالفضل العباس ادرکنی» شهر مهران از دست دشمن بعثی آزاد شد، آزادسازی مهران آن قدر اهمیت داشت که امام خمینی فرمودند: مهران را هم خدا آزاد کرد.

برای آنچه که در عملیات کربلای یک رخ داد که منجر به آزادسازی مهران شد می‌توانید لینک «کربلای یک» مهران را دروازه کربلا کرد / آزادسازی مهران در گمنامی را دنبال کنید.

اما حالا با گذشته ۳۷ سال از آزادسازی مهران قهرمان، امروز این منطقه یکی از مهمترین مرزهای زمینی کشور برای تردد زوار عتبات عالیات به خصوص در ایام اربعین و صادرات کالاهای ایرانی به عراق است.

امروز مرزی بودن مهران که روزگاری برای مردم تهدید به یک فرصت بزرگ اقتصادی و معنوی تبدیل شده است، مرز مهران امروز یکی از امن ترین مناطق مرزی کشور است که باعث استقبال تجار ایرانی و عراقی برای مراودات اقتصادی شده است.

آمارهای نشان می‌دهد روزانه بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ کامیون کالا از مرز مهران به عراق صادر می‌شود، همچنین سالانه بیش از ۶ میلیون زائر و مسافر ایرانی و عراقی از مرز تردد می‌کنند.

محوطه پایانه صادراتی مهران

شاید گفتن این جمله خیلی سخت باشد، ولی به رغم همه ظرفیت‌های مرزی و وجود طرح‌های بزرگ نفت و گاز، این شهرستان یکی از مناطق محروم کشور محسوب می‌شود و مردم این شهرستان دارای مشکلات فراوانی در بخش‌های پزشکی و بهداشتی، تفریحی و رفاهی، بیکاری، صنعتی و. هستند.

جای تأسف است که با گذشت سال‌ها از تصویب طرح ایجاد منطقه آزاد اقتصادی مهران در مجلس شورای اسلام، و ابلاغ آن همچنان این طرح در حرف باقی مانده و عملاً راه به جای نبرده است.

از سویی دیگر بسیاری از گردشگران عراقی از مرز مهران وارد کشورمان می‌شود، متأسفانه طرح و برنامه‌ای برای جذب گردشگران عراقی به خصوص در حوزه گردشگری سلامت در شهرستان وجود ندارد.

بیکاری جوانان مهران در یک قدمی مرز

یکی از کارشناسان اقتصادی استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: متأسفانه ظرفیت‌های مرزی برای جوانان شهرستان آورده اقتصادی نداشته است یعنی عملاً مردم مهران از این ظرفیت اقتصادی استفاده بی بهره مانده‌اند چون مرز مهران فقط یک مرز صادراتی و برای تردد مسافر است.

علیرضا پور احمد بیان کرد: فعالیت‌های کوله بری و مراودات مرزی مثل دیگر مرزهای کشور برای مهران تعریف نشده است، حتی بازارچه مرزی چنگوله نیز بعد از گذشت سال‌ها از تصویب راه به جایی نبرده است.

میدان نفتی آذر

وی با اشاره به اینکه فعالیت‌های اقتصادی صورت گرفته برای صادرات کالا در مرز مهران شامل کامیون‌های کالاهای صادراتی از سایر مناطق کشور است، افزود: متأسفانه سهم کالاهای استان ایلام در بین کالاهای صادراتی بسیار ناچیز است، یعنی عملاً مردم استان و شهرستان مهران در مراودات اقتصادی مهران نقش ندارند.

وی تصریح کرد: الان بسیاری از جوانان شهرستان مهران فقط در حوزه حمل و نقل و یا تخلیه بار در پایانه مرزی مهران مشغول به کار هستند، بنابراین نیاز است از ظرفیت‌های مرزی برای اشتغال جوانان استفاده کرد.

منطقه آزاد و ویژه اقتصادی در حد حرف باقی ماند

وی با اشاره به تصویب منطقه آزاد تجاری مهران و ویژه اقتصادی بیان کرد: وقتی وارد مسیر مهران تا پایانه مهران می‌شوید متأسفانه متوجه می‌شویم عملاً هیچ کاری برای اجرایی شدن این ۲ منطقه در این شهرستان نشده است.

وی گفت: عملاً زیرساخت‌های منطقه آزاد مهران هنوز اجرایی نشده است، در صورت اجرایی شدن می‌توان با ایجاد سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف تولیدی برای بسیاری از جوانان شهرستان مهران شغل ایجاد کرد.

پوراحمد اضافه کرد: متأسفانه اراده‌ای از سوی مسئولان استانی و کشوری برای اجرایی کردن مهران به یک منطقه آزاد تجاری وجود ندارد، با توجه به استقبال تجار عراقی از مرز مهران برای مراودات تجاری، به راحتی می‌توان از طریق منطقه آزاد سرمایه گذاری‌های بسیار کلان انجام داد.

ظرفیت‌های اقتصادی اربعین برای مردم نادیده گرفته شد

وی با اشاره ظرفیت‌های بزرگ اربعین برای مردم شهرستان مهران، افزود: متأسفانه هیچ برنامه و طرح جامعی در این زمینه برای استفاده از تردد زوار برای کسب و کار خٌرد در شهرستان وجود ندارد.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: حتی دستفروشانی که در زمان اربعین در محل پایانه مرزی و مسیرهای مهران وجود دارند، اکثراً غیربومی هستند.

اربعین ۱۴۰۱

وی گفت: در مسیرهای تردد زوار اربعین در مهران تا پایانه مرزی برای کسب و کارهای مردم شغل تعریف کرد، نمایشگاه صنایع دستی برپا کرد تا مردم محصولات خود را به فروش برسانند.

پوراحمد عنوان کرد: جوانان روستاهای شهرستان مهران در یک قدمی پروژه‌های نفت و گاز بیکار هستند، بسیاری از روستاهای کناردست پروژه‌های نفتی و گاز از امکانات اولیه هم برخوردار نیستند.

فرودگاه مهران به سرانجام نرسید

نماینده مردم ایلام در مجلس نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: یکی از مهمترین نیازهای شهرستان مهران بحث حمل و نقل ریلی، آزادراه و بزر گراه و تعیین تکلیف فرودگاه مهران است.

علی اکبر بسطامی با اشاره به موقعیت مرز مهران، عنوان کرد: بازسازی فرودگاه قدیمی مهران نقش مهمی در توسعه شهرستان دارد و خیلی از مشکلات زیرساختی مهران به خصوص در ایام شلوغ سال مثل اربعین را حل می‌کند.

وی با اشاره به اینکه مکاتبات و پیگیری‌های مناسبی از طریق معاون اول رئیس جمهور در رابطه با احداث بازارچه محلی مهران صورت گرفته است، اظهار داشت: احداث بازارچه محلی در شهرستان مرزی مهران بسیاری از مشکلات شهرستان به ویژه در زمینه اشتغال را مرتفع خواهد کرد.

وی تصریح کرد: متأسفانه شرکت‌های نفت و گاز در شهرستان مهران به مسئولیت‌های اجتماعی خود در قبال منطقه عمل نمی‌کنند، اگر این اعتبارات به شهرستان مهران تزریق شود، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

لزوم استفاده از نیروهای بومی در پروژه‌های نفت و گاز

نماینده مردم ایلام با اشاره به اینکه زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی مهران ضعیف است، گفت: فاز دوم میدان نفتی آذر مهران با حفر ۱۸ حلقه چاه جدید آغاز شده و شروع عملیات اجرایی حفر ۲ حلقه چاه جدید در چنگوله نیز انجام شده است.

بسطامی اضافه کرد: خواسته و مطالبه مردم شهرستان مهران، استفاده از نیروهای بومی در پروژه‌های نفت و گاز است.

وی با اشاره به ضعف زیرساخت‌های شهری و امکانات تفریحی و رفاهی در شهر مهران، افزود: با پیگیری‌های صورت گرفته و از محل منابع وزارت نفت، مبلغ ۵۰ میلیارد ریال برای احداث پارک ورزشی شهر مهران اختصاص یافته است.

وی عنوان کرد: پیگیری اصلاح رویه اجرایی فروش فرآورده‌های نفتی به ساکنین روستاهای مرزی از ۲۰ به ۳۰ کیلومتر هستیم.

نماینده مردم ایلام بر لزوم تسریع در روند ایجاد زیرساخت‌ها و آغاز به‌کار منطقه آزاد مهران تاکید کرد و گفت: یکی از اقدامات خوب دولت در منطقه صالح آباد کلنگ زنی سد گدارخوش بود که از میان بیش از ۲۰ سد کشور، ردیف اعتبار مالی گرفته است.

وی گفت: ایلام در مسیر اصلی عتبات عالیات قرار دارد و از نظر مذهبی نیز پیوست‌های فرهنگی مشترک زیادی با عراق دارد که می‌تواند نقش مؤثری در رونق گردشگری مذهبی کشور داشته باشد.

سهم شهرستان مهران از محل اعتبارات سفر رئیس جمهور

استاندار ایلام نیز در اینباره عنوان کرد: یک هزار و ۱۵ میلیارد تومان در مجموع از اعتبارات سفر ریاست جمهوری به استان، مسئولیت‌های اجتماعی و اربعین به شهرستان مهران برای ۴۵ طرح عمرانی در نظر گرفته شده است. همچنین سهم مهران از محل اعتبارات مصوب سفر ریاست جمهوری ۱۷ طرح و پروژه با اعتباری بالغ بر ۴۵ میلیارد بوده و از محل متمم دوم سفر ریاست جمهوری ۶ پروژه با اعتباری معادل ۱۱۹ میلیارد تومان به شهرستان مهران اختصاص یافته است.

حضور رئیس جمهور در یادمان قلاویزان مهران

به گفته بهرام نیا در شهرستان مهران ۱۱۶ پروژه عمرانی شامل پروژه‌های ملی و استانی با مجموعه اعتبار سه هزار و ۳۶۳ میلیارد تومان در دست اجراست.

وی همچنین سهم اختصاصی مهران از اعتبارات اربعین را ۲۰ پروژه با اعتباری معادل ۱۲۶ میلیارد تومان برشمرد.

استاندار ایلام در ادامه از پیشرفت فیزیکی ۸۵ پروژه سامانه گرمسیری در ایلام خبر داد و عنوان کرد که با بهره‌برداری از پروژه سامانه گرمسیری ۱۸ هزار هکتار از اراضی استان مشروب می‌شود که بخشی زیادی از این اراضی در حوزه شهرستان مهران است.

به گفته وی دولت سیزدهم تاکنون ۱,۷۰۰ میلیارد تومان برای سامانه گرمسیری در استان ایلام هزینه کرده است. پروژه‌ای که به گفته استاندار ایلام برای احداث آن ۲ سد، ۳۵ تونل ،۵۰۰ کیلومتر لوله گذاری و۵۰ کیلومتر کانال و باکس احداث شده است.

با این حال با توجه به ظرفیت‌های فراوان مهران در بخش مرزی، گردشگری مذهبی، اربعین، صادرات کالا، نفت و گاز، کشاورزی و… این شهرستان نیازمند آن است که مسئولان ارشد کشوری برنامه‌ای جامع برای توسعه و اشتغال آن به اجرا گذارند.

همچنین با توجه به اهمیت جذب نیروهای بومی در شرکت‌های نفت و گاز، انجام تعهدات شرکت و نفت گاز در منطقه به خصوص در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی، انجام طرح‌های جامع برای ایجاد کسب و کار در هنگام اربعین، توسعه بازارچه‌های محلی مرزی، تکمیل زیرساخت‌های شهر مهران، توجه به پروژه‌های اربعین، توسعه امکانات شهری، آبرسانی به طرح‌های کشاورزی از مهمترین نیازهای مغفول مانده امروز مهران است.

شهرستانی که پس از فروپاشی حکومت بعثی صدام اولین درگاه ورود عاشقان سیدالشهدا علیه السلام به عراق برای عزیمت زائران ایرانی به کربلای معلی بود و مردم این شهرستان مهربان و گشاده رو میزبان خیل زائران از اقصی نقاط کشور بودند. بنابراین لازم است مسئولان نگاه ویژه ای به مهران مهربان داشته باشند و برای رفع مهجوری و محرومیت شهرستانی که پس از آزاد شدن آن بدست با کفایت رزمندگان اسلام امام امت تاکید کرد “مهران را هم مانند خرمشهر خدا آزاد کرد” تلاش مضاعف داشته باشند.