چَمَر؛ عمق اندوه عشایر و ایلات ایلام در رثای شهدا
هرچند طبق زمان بندی ها از چهارم آذر شروع رسمی کنگره به مدت هشت روز کلید می خورد اما با برگزاری اجلاسیه ورزشکاران در عصر روز چهارشنبه استان ایلام به طور جدی وارد فاز اجرایی کنگره شد اما اجلاسیه عشایری و ایلات اولین اجلاسیه رسمی کنگره محسوب می شود.
اجلاسیه عشایر و ایلات به میزبانی و همکاری مشترک ۲ ایل بزرگ و پرجمعیت شوهان و ملکشاهی برگزار شد.
بسیج رسانه با هماهنگی های از قبل انجام شده تعدادی از خبرنگاران رسانه های جمعی را برای مشاهده و تهیه گزارش از اجلاسیه عشایر و ایلات راهی شهرستان ملکشاهی محل برگزاری اجلاسیه کرد.
خبرنگار ایرنا نیز بنا به رسالت خبری خود با هدف تهیه خبر و گزارش با این کاروان رسانه ای همراه شد و در این سفر یک روزه حاشیه های هم قرین با متن اجلاسیه به رشته تحریر درآورده است که خواندن آن خالی از لطف نیست:
خبرنگارانی که برای شرکت در این اجلاسیه اعلام آمادگی کرده اند در محل از پیش تعیین شده مجتمع لاله جمع می شوند و اتوبوس حامل خبرنگاران راهی محل اجلاسیه می شود.
مسوولان بسیج رسانه قبل از حرکت به سمت شهرستان ملکشاهی، خبرنگاران را به محل برگزاری برنامه های کنگره واقع در بوستان جنگلی چغاسبز می برند و در همان بدو ورود مشاهده ۲ قبضه موشک بلندقامت غول پیکر متعلق به سازمان هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای خبرنگاران جالب توجه است به گونه ای که خبرنگاران با مشاهده این غول های آهنین جنگی به رسم یادگار با آنها عکس می گیرند (این موشک ها بعد از پایان کنگره به سازمان هوافضای سپاه بازگردانده می شوند).
خبرنگاران بعد از دیدن موشک وارد محوطه ای بزرگ می شوند که محل برگزاری اجلاسیه های تخصصی و نمایش رزمی فرهنگی رقص پرچم است و دست اندرکاران اجلاسیه و نمایش در حال انجام آخرین چیدمان های دکوراسیون مربوط به اجلاسیه ها و نمایش هستند.
حضور سردار احمد حق طلب مسوول حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه در این سالن برای خبرنگاران عافلگیرکننده است و با وی به یک گپ و گفت صمیمانه ولی دغدغه مندانه از خواسته های بحق مردم استان ایلام در موضوع دفاع مقدس می پردازند و از این مسوول ارشد سپاه خواستار پیگیری مطالبات عمومی استان برای درج حداقل یک رویداد مربوط به استان ایلام در تقویم ملی می شوند.
صحبت ها با سرادر بی تکلف سپاه به پایان می رود و نظرمان به دکوراسیون صحنه نمایشی جلب می شود که قرار است در مدت برگزاری کنگره هرشب اجرا شود و کارگردان این نمایش به نام کورش زارعی از بازیگران مطرح سینما و تلوزیون و تئاتر است که برای خبرنگاران از روند چگونگی این نمایش صحبت می کند.
با پایان یافتن مباحث کارگردان نمایش رقص پرچم به گوشه ای دیگر از نمایشگاه کنگره می رویم که مملو از انواع ادوات جنگی و رزمی است و دیدن آنها برای خبرنگاران که عمده آنها دوران دفاع مقدس کودکی خردسال و فارغ از دنیا بیش نبوده اند، جالب توجه است.
کاروان خبرنگاران در هتل جوار محل برگزاری کنگره زمانی را به نماز و نهار می پردازند و اتوبوس سپس راهی شهرستان ملکشاهی محل برگزاری اجلاسیه عشایر و ایلات استان می شود.
در طول مسیر تردد روان و بدون مشکل است اما به محض رسیدن به نزدیکی محل برگزاری اجلاسیه در ۲ راهی میمه – ملکشاهی با ترافیک و راهبندان سنگینی مواجه می شویم به گونه ای تعدادی از اصحاب رسانه برای زود رسیدن به محل اجلاسیه پیاده روی را به حرکت کند اتوبوس ترجیح می دهند.
من نیز با پایین آمدن از خودرو همراه با جمعیت کثیر پیاده ای که به علت راهبندان پیاده رفتن را ترجیح داده اند مسیر را ادامه می دهم و هرچند مسیر کوتاه و جمعیت چندان نیست اما برایم پیاده روی های اربعین و همسفری با موج جمعیت زائران اربعین مسیر مهران ناخودآگاه تداعی می شود.
بعد از مدتی پیاده روی از میانبری سنگلاخی و ناهموار خود را به محل اجلاسیه که در زمینی هموار و بزرگ در فضای آزاد است می رسانم و با انبوهی از جمعیت مواجه می شوم.
نکته جالب توجه در این همایش بزرگ مردمی اینکه بیشتر مدعوین به ویژه قشر مردان با البسه های محلی به این اجلاسیه آمده بودند و هر ایل و طایفه ای لباس محلی مخصوص خود را داشت و تفنگ های قدیمی نیز جزو لاینفک این پوشش های محلی بود و کمتر فردی را می دیدی با لباس محلی بدون تفنگ.
در اجلاسیه عشایر و ایلات از همه طوایف استان ایلام گرد هم آمده بودند، شوهان، کلهر، خزل، لر، لک، عرب و کرد سایر عشیره ها و طوایف در این گردهمایی با البسه محلی حضور داشتند.
در وسط جایگاه برگزار کنندگان این اجلاسیه اقدام به ساخت کوه قلاقیران نماد استان ایلام کرده بودند که این پیکره بزرگ به صورت گردان می چرخید و با تصاویری از طبیعت زیبای ایلام و شهدایی چون صیاد شیرازی، ابومهدی مهندس، عماد مغنیه، داریوش رضایی نژاد، حججی، آیت الله حیدری ایلامی و مزین شده بود و آرام و دایره وار حول محور ثابت خود در وسط معرکه می چرخید.
نکته جالب توجه در کنار اِلمان کوه قلاقیران یک جایگاهی تعبیه شده بود که تابوت یک شهید گمنام و آرم کنگره در آن قرار داده شده بود.
برای مهمانان ویژه و سخنرانان یک سیاه چادر بزرگ سنتی خاص عشایر استان دایر شده بود که این مهمانان از آن بلندی به مراسم مشرف باشند و نمای سیاه چادر با منگوله های نخ رنگی مخصوص بافت گلیم و قالی تزیین شده است.
آیین سنتی چَمَر اصلی ترین برنامه اجلاسیه است که توسط هنرمندان مسلط به چمر ایلات و عشایر برگزار می شود و مراسم چمر بعد از سخنرانی های کوتاه سخنرانان شروع می شود.
یک حلقه بسبار بزرگ انسانی در زمین هموار محل برگزاری اجلاسیه تشکیل شده است و یک با ایجاد این حلقه محوطه بزرگی را برا چمری کنان خالی کرده اند و تشکیل دهندگان این حلقه تصاویری از شهدای گرانقدر خود را که برای کنگره به صورت تابلوفرش بافته شده است در دست دارند و یک دست بودن تابلو فرش های شهدا جلوه ای خاص به مراسم داده است.
زنان بزرگ و پا به سن گذاشته ایلات و عشایر با البسه و پوشش های زیبای محلی از تشکیل دهندگان اصلی حلقه مراسم هستند و مویه می کنند.
تعدادی از مردان عشایر در گروه های دو تا چهارنفره با لباس های محلی مخصوص ایل خود به ترتیب وارد آن حلقه بزرگ انسانی می شوند و در بدو ورود با آرامش و طمانینه شروع به خواندن اشعار محلی می کنند که به آن هوره گفته می شود.
(هوره سبک خاصی از خواندن مخصوص استان های ایلام و کرمانشاه به گویش های محلی است که مقام ها و سبک های متعددی دارد و بر اساس اسناد قدمت آن به هفت هزار سال پیش و قبل از حکومت مادها می رسد)
به کسانی که چَمَری برگزار می کنند در زبان عامیانه “رو رو کَر ” هم گفته می شود و دهل، طبل، سرنا یا فلوت جزو لاینفک چمری است و این گروه موسیقی در چمری گویان را با نواختن موسیقی های محلی متناسب با موضوع همراهی می کنند.
چمری گران یا همان رو رو کَران دور این حلقه بزرگ انسانی می چرخند و هوره با محتوای سوگ و ماتم می خوانند و زنان نیز به سبک محلی با شین و مویه های بلند مردان را در این مرثیه خوانی ها همراهی می کنند.
گروه های متعدد چمری گر وارد حلقه شده و بعد از اجرای برنامه های خود خارج می شوند و مراسم به پایان می رسد و سپس توسط برگزارکنندگان مراسم تابوت شهید گمنام به وسط محوطه آورده می شود و زنان و مادران عشایر ایلامی خود را به این شهید گمنام می رسانند و برایش مادری و خواهری کرده و از سوز دل به سبک محلی مویه و شین سر می دهند و گریه می کنند.
با اتمام کامل اجلاسیه به سمت اتوبوس برای برگشت به شهر ایلام می رویم که باز هم با راهبندان سنگین و کلافه کننده خودروها و عدم حضور نیروی پلیس راه مواجه می شویم.
از آنجا که اتوبوس در عمق راهبندان و ترافیک گیر کرده است اصحاب رسانه بخشی از مسیر را پیاده طی می کنند و بعد از وقفه ای بسیار طولانی و آزاردهنده اتوبوس حامل خبرنگاران از راه می رسد و ما مسیر پرترافیک ایلام را در پیش می گیریم.
به گزارش ایرنا، آیین سنتی چمر بعد از فوت بزرگ خاندان یک یا چند قبیله و طایفه، جوان، یا شخصیت مهم کشوری در استان ایلام برگزار می شود.
عشایر استان سال ۹۸ در مراسم باشکوه و در خور تحسین چمری، چهلمین روز از شهادت سردار سلیمانی و همراهانش را گرامی داشتند.
این اجلاسیه با حضور سردار احمد حق طلب مسوول حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مسوول سازمان بسیج عشایری، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام، استاندار، فرمانده سپاه امیرالمومنین (ع) استان و جمعی از مدیران، مسوولان و فرماندهان نظامی برگزار شد.
کنگره ملی سه هزار شهید استان ایلام از چهارم آذر ماه به صورت رسمی شروع شده است و تا یازدهم همین ماه ادامه دارد.
