مدیریت بحران به سبک استاندار ایلام

آیت قیصربیگی
استاندار علاوه بر وظیفه پاسخگویی در مقابل مردم در شرایط غیر عادی و بحرانی مسئولیت بس حساس و سنگینی دارد.
برای مدیریت بحران ۳ مرحله تعریف کرده اند؛ پیش از بحران، حین بحران و بعد از بحران. به گفته اغلب صاحب نظران مرحله پیش از بحران مهم ترین مرحله است که می تواند نقش حیاتی در کم کردن هزینه ها و تلفات جانی داشته باشد.
این روزها شاهد بارش های سیل آسای کم نظیر و بعضا بی سابقه در اقصی نقاط کشور بودیم. سیل گلستان و شیراز از آن نمونه بود که زنگ خطر را به معنای واقعی برای مدیریت بحران کشور به صدا درآورد اینجاست که نقش مدیران در پیشگیری و پیش بینی وقایع و اتخاذ تمهیدات لازم تعیین کننده و حائز اهمیت است.
استان ایلام از آغاز بارش ها تا کنون شاهد شدید ترین و بیشترین بارش ها در کشور بوده است به نحوی که با بیش از ۸۵۰ میلی لیتر در کشور حائز رتبه اول بارش ها حتی بیشتر از استان های شمالی کشور بوده است.
حالا کوهستانی بودن منطقه، وجود سدها و رودخانه های فراوان و از همه مهم تر قرار گرفتن در پیشانی ورود جبهه های مختلف آب و هوایی کشور، ایلام را مستعد سیل های ویرانگر کرده است که در این راستا می توان به تازه ترین آنها یعنی سیل ۸ آبان ۱۳۹۴ اشاره کرد که باعث خسارات مالی گسترده و مرگ ۸ نفر شد.
قصه سیل بارش نوروزی حضور مردم در معرض سیل با اتخاذ تصمیم ها مدبرانه و تمهیدهای پیشگیرانه در استان ایلام روندی متفاوت از هر وقت و هرجای دیگری یافت به نحوی که ایلامی که در هر تحول اب وهوایی با بیشترین اسیب و قربانی همراه بوده نوروز امسال را با بیشترین بارش و کمترین اسیب و بدون قربانی در حال سپری کردن است کار آمده است قاسم سلیمانی دشتکی استاندار سخت کوش ایلامتا بلکه خسارات وارده را در شرایط بحرانی به حداقل برساند و البته در این امر نیز موفق هم بوده است که در اینجا به خلاصه ای از مجموعه این اقدامات اشاره می شود؛
۱٫ استاندار ایلام به محض هشدارهای هواشناسی احساس مسئولیت می کند و فوری به استان برمی گرد و با برگزاری ۴ جلسه ستاد بحران در مرکز استان و جلسات متناظر در ۱۰ شهرستان استان همه مدیران و دستگاه های اجرایی، امدادی و خدمات رسان، ارتش، سپاه و نیروی انتظامی را پای کار می آورد و در استان اعلام آماده باش می کند.
۲٫ تمام مرخصی ها را لغو می کند و مدیران را شخصا پای کار می آورد و خود در این مهم پیشگام می شود.
۳٫ سلیمانی دشتکی تنها به این جلسات اکتفا نمی کند بلکه با حضور در رسانه های مختلف ملی و استانی با اطلاع رسانی قوی و گسترده در استان اعلام آماده باش می کند و همه را نسبت به وضعیت پیش رو آگاه می سازد تا کمک و مشارکت مردم را نیز داشته باشد. وی ابتدا در چند ارتباط مستقیم با شبکه بین المللی خبر، شبکه شما، شبکه یک، برنامه های مختلف رادیو تلویزیونی مرکز ایلام، رسانه ها و سفر به شهرستان ها و … با مردم و مسئولان کشور صحبت کرد و آنان را در جریان شرایط و وضعیت استان قرار داد. رئیس ستاد بحران استان در امر اطلاع رسانی تا بدانجا پیش می رود که حتی برای آگاه کردن مردمی که در این ایام به دامن طبیعت و کوه رفته و چادر برپا کرده بودند به بلند گوی دستی متوسل می شود بلکه به هر طریقی که شده پیام را به آنان نیز برساند.
۴٫ برنامه دیگر استاندار ایلام در این ایام بازدید میدانی از زیرساخت های استان بود. در این بازدیدها وی از نقاط حادثه خیز استان و رانش هایی که اتفاق افتاده بود بازدید بعمل آورد و دستورات لازم و مقتضی را اتخاذ نمود.
۵٫ برای پیشگیری از خسارت سر ریز شدن سد ها بر اثر وقوع بارش ها قبل از سال دستور داد تا از سه سد چم گردلان ایلام، کنگیر ایوان و دویرج دهلران روی هم ۴۵ میلیون متر مکعب آب تخلیه شود تا در مواقع بروز بحران سیلاب ها کنترل گردد.
۶٫ تخلیه ۲۵۰ میلیون مترمکعب از سدهای ایلام، کنگیر و دویرج در آغاز سال و بعد از موج اول بارش های اخیر را در دستور کار قرار داد تا برای افزایش ذخیر آب درصورت بارندگی در موج دوم ظرفیت سازی کند و این اقدام مهم دیگر بود که به تعدیل حجم ذخیره آب سدها کمک کرد.
۷٫ بازدید از سدهای استان و تنظیم خروجی و ورودی آب سدها برنامه دیگر استاندار ایلام برای حفاظت از مناطق پائین دست و بالادست سدها در این ایام پر بارش بود.
۸٫ نماینده عالی دولت سپس در یک حرکت مسئولانه خود به میان چادر نشین ها رفت و از آنها درخواست کرد که دامن طبیعت و بستر رودخانه ها را در این شرایط رها کنند و به جای امن پناه ببرند. این حرکت قابل تحسین نماینده عالی دولت خود انگیزه ای برای دیگر مسئولان در جهت احساس مسئولیت بیشتر و جدی گرفتن کار بود.
۹٫ برنامه مهم دیگر استاندار ایلام سفر به مناطق مختلف و آسیب پذیر استان بود که بر اساس پیش بینی هواشناسی کشور بیشترین میزان بارش ها در سامانه جدید خواهند داشت. وی در این ایام بطو
وی در این ایام بطور فشرده و شبانه روزی به ۴ شهرستان ملکشاهی، بدره، دره شهر و آبدانان که محل تجمع سدها و رودخانه های استان بود سفر کرد و ضمن بازدید از تاسیسات و زیرساخت ها جلسه ستاد بحران را برگزار نمود و مصوبات مهم آن جلسات را به مسئولان استانی و شهرستانی ابلاغ نمود.
۱۰٫ تخلیه چند روستا که در نقاط حادثه خیز و در بستر رودخانه ها که در معرض خطر بودند از دیگر اقدامات مهم استاندار ایلام برای حفظ جان مردم استان در شرایط بحرانی بود.
جان کلام آنکه علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد و مدیریت متعهدانه امروز استاندار ایلام در پیش بینی و پیشگیری از وقوع خطر در مرحله پیش از بحران را بایست کلاسی آموزنده در مدیریت بحران امروز کشور قلمداد کرد. مدیریتی که همراه است با تعهد و مسئولیت پذیری بطوری که استاندار شخصا در همه امورات پیش گام شده است تا دیگران را نیز به این مهم ترغیب نماید.
درنتیجه استانداری که در طول سال بیشترین بارش کشور در استانش بوده است و در بارش های اخیر سیل آسای کشور (که خسارات جانی و مالی زیادی به کشور وارد ساخت) نیز بالاترین میزان بارش در کشور را داشته اما با انجام تمهیدات پیشگیرانه، آماده بودن زیرساخت ها و پای کار آوردن مسئولان باعث شد تا نه تنها حوادث اخیر سیل زدگی در ایلام تلفات جانی دربر نداشته باشد بلکه کم ترین هزینه مالی نیز به نسبت باقی نقاط کشور در پی داشته باشد.