تاخت چهار نعل رسانه های مجازی ما را به کجا می برد

پایگاه خبری جامک/ رضا رستمی

روزی از روزهای اول کار مطبوعاتی برای یک نشست خبری دعوت شده بودم، آن نشست در واقع پاسخی بود به مطلبی که در همان ایام در یکی از رسانه های مکتوب محلی استان نگاشته شده بود و مدیری که تلاش می کرد ضمن پاسخ به ایرادات مطرح شده در آن یادداشت، فضای منفی و سنگین ایجاد شده را کمی تلطیف نماید و خود و دستگاه متبوع را از زیر فشار افکار عمومی آن روزها رهایی بخشد .

در حین برگزاری نشست و در لابلای پاسخ به سوالات مطرح شده، گاه گاهی نقبی به مسایل اخلاقی می زد و اشاره ای هم به رسالت رسانه و قلم، و البته هشدار و انذارهایی هم می داد که همه این ها را از حافظه شفاهی و تاریخی خود از باب نصیحت و رسیدن به نقاط اشتراک بیان می کرد.

آن روزها برخی از همان هشدار و انذارها را بر نتافته و بر این باور بودیم که به اصطلاح کم آورده و قافیه را باخته است،  امروز که فضای رسانه ای مجازی استان را مرور می کنم و خبرها و تکذیب های بی شمار آن را به تماشا می نشینم به خوبی در می یابم که آن مدیر، بیست سال پیش چه دغدغه هایی داشت و من تازه کار و پر شر و شور به چه چیزهایی می اندیشیدم…

به هیچ وجه موافق تهدید و تحدید حوزه کار رسانه ای، حتی از نوع مجازی آن نیستم، اعتقاد کامل دارم به هر میزانی که فضای رسانه ای ما آزاد و بدون استرس و سانسور کار خود را انجام بدهد به همان اندازه از گره های کور و مشکلات جامعه کاسته خواهد شد، اما این فضا و آن رسانه ها حتما بایستی خود را مقید به بایدهایی بکنند که اتفاقا آنان را در رسیدن به اهداف و رسالتی که دارند حتما به خوبی یاری خواهد نمود.

با کمال تاسف این روزها کمترین نشانه های لازم از نگاه حرفه ای به مواضع و مطالب خبری دیده می شود. سیلی از اتهامات واهی و اثبات نشده است که در کسری از ثانیه خیلی ها را آماج تیرهای زهرآگین خود قرار می دهد. ، جای اخلاق رسانه ای در بیشتر مطالب منتشره به شدت خالی است، خبر نویسی جامع با هدف اطلاع رسانی و صد البته آگاه سازی جامعه، جای خود را به معجونی بی نام و نشان داده است که همه فواصل حرفه ای و اخلاقی را درنوردیده و همچنان در اتوبان یک طرفه خودساخته چهار نعل می تازد .

به جرات می توان ادعا نمود بیشتر کسانی که این روزها در فضای مجازی می نویسند و ادعای اثرگذاری دارند بدون هیچگونه آموزشی وارد این عرصه شده و حتی با رعایت اصول اولیه خبر و ارزش های آن بیگانه اند. گزارش را نمی شناسند، دروازه بانی خبر به گوششان هم نرسیده است و … اما میدان دار شایعه سازی و بیمار کردن جامعه هستند.

درست است، مدتهاست حتی کارتل های بزرگ خبری جهان به جهت سهولت دریافت اخبار، همه را تشویق و ترغیب به شهروند خبرنگار بودن می کنند اما حتی آنان نیز در انتشار همان اخبار، برای خود اصول نوشته و حتی نانوشته فراوانی داشته و مقید به رعایت آنها هستند ولی ما…؟!

نویسنده و صاحب رسانه هیچگاه نمی تواند راسا در رابطه با یک خبر و یا تحلیل، خود را جای قاضی قرار داده کیفرخواست نوشته و حکم نیز صادر کند. حتی در مواردی که مستندات لازم را نیز در اختیار دارد هرگز مجاز نیست شخصیت حقیقی و جایگاه حقوقی او را لگد مال نموده و انواع و اقسام اهانت ها را روا دارد. رسانه جای عقده گشایی های شخصی نیست.  تریبون محافل تمامیت خواه و انحصار طلب نباید باشد. رسانه رانت نیست محملی است برای حق خواهی و حق گویی، تنها مجاز است نقل خبر و اتفاق کند و زوایای مختلف آن را واکاوی نموده و قضاوت را به جامعه و افکار عمومی بسپارد.  اما آیا امروز اینگونه است؟

متاسفانه جایگاه و پایگاهی که اصحاب رسانه و خبر طی سالیان متمادی به دست آورده بودند و مرجعیتی که به واسطه اعتماد عمومی نسبت به آنان ایجاد شده بود، این روزها به جهت رعایت نکردن بدیهیات در نقل و گزارش خبر توسط بیشتر کانال های خبری و فضای مجازی دستخوش تطاول شده و به همان سرعت پیشرفت و به روز شدن این فضا در سراشیبی اضمحلال قرار گرفته است.

این چه عادت بدی است که معمولا از مواهب و پیشرفت های علمی استفاده های غیرمعقول می کنیم؟ باید یاد بگیریم و بیاموزیم به همان مقدار که یک مدیر و مسئول بایستی در قبال وظیفه ای که بر عهده گرفته است پاسخگو باشد، ما نیز مسئولیت پذیری را تمرین کنیم و به دیگران نیز آموزش بدهیم که در غیر این صورت این فرصت و امکان برای همه تبدیل به سیلی ویرانگر در حوزه مناسبات اجتماعی و اخلاقی شده و دیر نخواهد بود که نه از تاک نشانی خواهد ماند و نه از تاک نشان.

منبع: دو هفته نامه مانشت