چرا مبلمان شهری از درجه اهمیت بالائی برخوردار است ؟

پایگاه خبری جامک: اکبر میرزاد*

شهر موجودی است زنده و فعال که با نبض زندگی و نیازهای روزمره مردم در تپش است. این موجود زنده و فعال، باید متناسب با شرایط عصر خود ، برای پاسخ گویی به نیازهای جدید به اسباب و تجهیزاتی خاص مجهز شود . هم زمان با این تپش است که شهر و فضاهای مختلف آن بستر و ظرف مناسبی برای انواع فعالیت های فردی یا گروهی شهروندان می شود. در صنعت شهر سازی و زیبا سازی فضاهای شهری اصطلاحی تحت عنوان مبلمان شهری بکار برده می شود که ممکن است کمی ابهام برانگیز باشد سوال این است مبلمان شهری چیست و منظور از بکار بردن این اصطلاح چه می باشد؟

مبلمان شهری به مجموعه وسیعی از وسایل ، اشیا، دستگاه ها ، نمادها ، خرده بناها ، فضاها و عناصری گفته می شود که چون در خیابان و در کل فضای باز شهر نصب شده اند و استفاده عمومی دارند ، به این اصطلاح معروف شده اند . در واقع ، مبلمان شهری متداول ترین عبارت در حوزه مفاهیم کاربردی تجهیزات شهری ، در زبان فارسی است. و در تعریفی دیگر، به مجموعه اجزایی که در فضاهای شهری چیده می شوند و به استفاده عموم جهت رفع نیازهای زیست محیطی می رسند و منظر و هویت شهری را، تحت شعاع قرار می دهد، مبلمان شهری یا اسباب و اثاثیه شهری می گویند. در مجموع ، مبلمان شهری اجزا و امکاناتی هستند که با ویژگی های مختلف خود همچون رنگ، شکل ، فراوانی ، نوع مکان گیری مناسب و غیره ، در ارتقای کیفیت و کمیت محیط ، ویژگی های بصری ، خدمت رسانی به مردم و رفع نیازهای مختلف آن ها نقشی قابل توجه بر عهده دارند . زمانی این اجزا و امکانات مبلمان شهری تلقی می شوند که اولاً، در فضاهای باز شهری مکان یابی شده و کارکرد عمومی داشته باشند و دوم اینکه ، وجود آن ها در فضای شهری نیازی از نیازهای عمومی شهروندان را تأمین کنند. در واقع حذف مبلمان شهری از فضاهای شهری یا نامناسب بودن آن ها ، موجب ناکارایی و اختلال در عملکرد نظام شهری می شود و نیازهای متعدد شهروندان بی پاسخ می مانند.

شهر نشینی منبعث از هویت و فرهنگ شهروندان است به عبارتی مسئولان و برنامه ریزان شهری سعی می کنند تا با تأسی به آداب ، فرهنگ و هویت شهروندان فضاهای شهری خود را طراحی و زیبا سازی نمایند و این کار همان بحث مبلمان شهری است .انسان موجودی زیبا پسند است. بنابراین همیشه در پی طرح های زیبا و فضاهای مسحور کننده است . شهرها را به زیبائی طراحی می کند و از فناوریهای پیشرفته در زمینه های نور ، صدا ، و سایر جلوه های بصری برای زیبا تر شدن آنها استفاده می کند تا احساس آرامش بیشتری در شهروندان ایجاد نماید .

مبلمان شهری هویت شهر و حس تعلق را در افراد زنده کرده و نمادی از زیرساخت‌ها و نوآوری‌های شهری، تاریخ فرهنگی، معنوی، علمی، مذهبی، فنی و هویت حقیقی را در خود پنهان کرده است. از طرفی مبلمان شهری نه فقط موجب زیبایی شهر شده بلکه بخش مهمی از زندگی افراد و محیط‌زیست محسوب می‌شود و عامل جدایی‌ناپذیر در هماهنگی شهری است. البته در این هماهنگی تحقیقات علمی زیادی همچون روانشناسی رنگ‌ها، اصول زیبایی و هارمونی، فرهنگ، جنس و سن نهفته است که افراد مختلف با مشاهده آنها برداشتی متفاوت از آن خواهند داشت.

مبلمان های شهری یکی از المان هایی هستند که بر زیبایی سیمای شهر و فضایی که ما برای زندگی انتخاب کرده ایم، تاثیر بسیار زیادی دارند، این المان ها همان قدر که جذاب و زیبا هستند، کاربردی هم هستند، و می توانند به بالاتر رفتن سطح کیفی زندگی ما کمک کنند

در جهان مدرن و صنعتی امروزی و در کشورهای توسعه یافته خیابان و محل تردد خودروها از عوامل ساختاری مهم در شهرها محسوب شده و نقش مهم و عملکردی در زندگی روزمره افراد دارد. طراحی علمی خیابان‌ها و فضای شهری در کشورهای توسعه یافته موجب رشد اقتصادی، فرهنگی و محیطی شده است و پیاده‌روها با هدف فضای شهری و استفاده مفید شهرنشینان ساخته شده‌اند. جاده‌ها و خیابان‌ها از مؤلفه‌های اصلی منظره شهری محسوب می‌شوند و درک صحیح از توسعه مناظر شهری موجب افزایش حس تعلق و هویت شهری با ایجاد ارزش‌های شهری خواهد شد.

از موارد مهم در مبلمان شهری مکان قرارگیری، گزینش و نصب مبلمان شهری است که باید اصولی و با دقت انجام شود. بهترین گزینه برای نصب آنها مکانی است که کاربران بتوانند بیشترین استفاده را از مبلمان شهری داشته باشند و از آلودگی محیط‌زیست نیز پیشگیری شود.

لیست مبلمان شهر ی:

۱- اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ:

ﺳﺘﻮن های ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ (ﻣﻮرﯾﺲ) – ﻧﻘﺸﻪ های ﺷﻬﺮ ﯾﺎ ﻣﺘﺮو ﯾﺎ. . . – ﺳﺎﻋﺖ – ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎﯼ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﯽ – ﺗﺎﺑﻠﻮهاﯼ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ راﯾﮕﺎن – ﺗﺎﺑﻠﻮهاﯼ ﻧﺎم ﮔﺬارﯼ ﻣﻌﺎﺑﺮ، ﻣﻴﺎدﯾﻦ – راهﻨﻤﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎﯼ ﺟﻬﺖ دهﻨﺪﻩ و – ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺮاﻓﻴﮑﯽ – ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎﯼ هﺸﺪار دهﻨﺪﻩ – ﺧﻄﻮط ﻋﺎﺑﺮﯾﻦ ﭘﻴﺎدﻩ – ﮔﻞ ﻣﻴﺨﻬﺎ – ﻣﻴﻠﻪ هﺎﯼ هﺸﺪار دهﻨﺪﻩ – ﺗﻠﻮزﯾﻮﻧﻬﺎﯼ ﺷﻬﺮﯼ – دارﺑﺴﺖ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ – ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎﯼ ﺳﺮدرب ﻣﻐﺎزﻩ – ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎﯼ ﭘﺰﺷﮑﺎن – ﭘﺮدﻩ و ﺁوﯾﺰهﺎﯼ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ – ﺗﺎﺑﻠﻮهﺎﯼ ﻣﮑﺎن ﻧﻤﺎ ( … ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ، ﻣﺴﺠﺪ – ﭘﻼﮎ هﺎ و ﻧﺸﺎﻧﮕﺮهﺎ )

٢- ﺳﺮﭘﻨﺎﻩ:

ﮐﻴﻮﺳﮑ ﻬﺎﯼ ﻋﺮﺿﻪ (ﻣﻮاد ﻏﺬاﺋﯽ و، ﮔﻞ، روزﻧﺎﻣﻪ )- ﮐﻴﻮﺳﮏ ﻓﺮوش ﺑﻠﻴﻂ – ﮐﻴﻮﺳﮏ ﺗﻠﻔﻦ – ﮐﻴﻮﺳﮏ ﻣﺂﻣﻮرﯾﻦ ﭘﻠﻴﺲ – ورودﯼ ﻣﺘﺮو و ﻗﻄﺎر ﺷﻬﺮﯼ – ﮐﻴﻮﺳﮏ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ و راهﻨﻤﺎﯼ ﺗﻮرﯾﺴﺖ – اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ اﺗﻮﺑﻮس – اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ ﺗﺎﮐﺴﯽ – ﮐﻴﻮﺳﮑﻬﺎﯼ ﮐﻨﺘﺮل و ﺑﺎزرﺳﯽ – ﺗﺮاﻣﻮا اﯾﺴﺘﮕﺎﻩ – سکوی پلیس

٣- تغذیه و ﺗﻮزﯾﻊ:

ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر – ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل و ﺗﻴﺮهﺎﯼ هﻮاﺋﯽ ﺑﺮق و ﺗﻠﻔﻦ ( – دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ ﺗﻮزﯾﻊ اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﮏ – ﺻﻨﺪوق ارﺗﺒﺎﻃﺎت – ﺁﺑﺨﻮرﯾﻬﺎ – روﺷﻮﺋﯽ و دﺳﺘﺸﻮﺋﻴﻬﺎ – ﻓﻮارﻩ و ﺁب ﻧﻤﺎ – ﺁب ﭘﺨﺶ ﮐﻦ هﺎ – ﭘﺴﺖ هﺎﯼ ﺁﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﯽ – ﻋﻠﻤﯽ هﺎﯼ ﮔﺘﺰ – ﭘﺴﺘﻬﺎﯼ ﺗﻠﻔﻦ – دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻋﺮﺿﻪ روزﻧﺎﻣﻪ – دﺳﺘﮕﺎﻩ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻮاد ﺧﻮراﮐﯽ

۴- ﺗﺰﺋﻴﻨﯽ:

ﮔﻠﺪان و ﮔﻠﺠﺎﯼ – ﺳﺒﺪهﺎﯼ ﺗﺰﺋﻴﻨﺎت – ﻣﻴﻠﻪ هﺎﯼ ﻧﺼﺐ ﭘﺮﭼﻢ – ﻣﻴﻠﻪ هﺎﯼ ﻧﺼﺐ رژﯼ و رﯾﺴﻪ – ﻃﺎق ﻧﺼﺮت –   ﭘﺎرﭼﻪ و ﺁوﯾﺰ ، ﭘﺮﭼﻢ – ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺰﺋﻴﻨﯽ ﺑﺎدﯼ

۵- روﺷﻨﺎﺋﯽ:

چراغ های راهنمایی و رانندگی – چراغهای خیابانی – چراغهای تزئینی – ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻮراﻧﯽ   (ﺣﺠﻢ و ، درﺧﺖ )- ﻧﻮراﻓﮑﻦ هﺎﯼ ﻣﻴﺪاﻧﯽ – ﭼﺮاﻏﻬﺎﯼ ﭘﺎرﮐﯽ و ﮐﻮﺗﺎﻩ

۶- ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل:

پله برقی- ﭘﻴﺎدﻩ رو ﻣﺘﺤﺮﮎ – ﭘﻞ ﻋﺎﺑﺮ ﭘﻴﺎدﻩ – ﭘﻠﮑﺎن

٧ -ﺗﺨﻠﻴﻪ و ﺟﻤﻊ آوری:

ﺁﺑﺮﯾﺰﮔﺎﻩ – ﺳﻄﻠﻬﺎﯼ زﺑﺎﻟﻪ – ﻣﺨﺎزن ﺗﻔﮑﻴﮏ زﺑﺎﻟﻪ – ﻣﺨﺎزن ﺟﻤﻊ ﺁورﯼ زﺑﺎﻟﻪ – ﺳﻄﻞ هﺎﯼ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ – ﺻﻨﺪوق هﺎﯼ ﭘﺴﺖ – ﺻﻨﺪوق هﺎﯼ ﺻﺪﻗﺎت

٨- ﻣﻮاﻧﻊ و راه بند:

ﺟﺪول – ﺗﻴﺮﮎ – ﺣﻔﺎظ ﻧﺮدﻩ و – ﺣﺼﺎر و ﭘﺮﭼﻴﻦ – ﮔﺎردرﯾﻞ

٩- عمومی :

ﺷﺒﮑﻪ ﭘﺎﯼ درﺧﺖ – ﺣﺼﺎر و ﻣﺤﺎﻓﻆ درﺧﺖ – ﺻﻨﺪﻟﯽ – ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎﻩ – ﯾﺎدﻣﺎﻧﻬﺎ – اﺣﺠﺎم – ﭘﻠﻬﺎ – درﯾﭽﻪ های فاضلاب

* مدرس دانشگاه و مربی تیم ملی المپیاد در رشته طراحی فضای سبز