موزه درختان بلوط دنیا در حال خشکیدن
ایسنا: تغییر اقلیم و خشکسالی از یک سو و تخریب درختان بلوط با استفاده بی رویه شیره آن که از میوه این درخت و به منظور درمان استحصال می شود و نیز تردد بی رویه دام، گرد و غبار و افات ثانویه به جان میراث دار و پدر جنگلهای زاگرس افتاده است.
خشکیدن بخشی از دامنه جنوبی جنگلهای بلوط زاگرس
غلام رضا ابدالی، مدیر کل محیط زیست ایلام به ایسنا گفته است: با ارزش ترین جنگل بلوط کشور در استان ایلام قرار دارد که از بیش از ۶۳۰ هزار هکتارعرصه جنگلی زاگرس را شامل می شود و وسیعترین پهنه جنگلی بلوط را در کشور تشکیل می دهد؛ با همه اینها پدیده تغییر اقلیم و خشکسالی سبب شده درصد زیادی و نه خیلی از دامنه جنوبی جنگلهای بلوط را خشک کند.
او معتقد است که در استان ایلام قاچاق چوب رخ نمی دهد اما خشکسالی و تغییر اقلیم به عنوان عامل موثر در روند خشک شدن درختان بلوط جهانی است و از دست مسئولان محیط زیست استان خارج است.
ابدالی تنها راهکار نجات جنگلهای بلوط زاگرس را تغییر شرایط جوی دانست و تصریح کرد: اثر تغییر اقلیم جهانی است که باعث گرم تر شدن یک تا دو درجه ای دما در همه جای دنیا شده و باعث افت های ثانویه در درختان بلوط و خشکیدگی شان شده است.
تسریع در تخریب درختان بلوط زاگرس با برداشت بی رویه “شوکه”
جدا از خشکیدگی درختان بلوط در سالهای اخیر پدیده‌ای به نام محلی “شوکه” و برداشت بی رویه از آن توسط عده‌ای سودجو باعث تخریب بخشی از درختان بلوط شده است اما شوکه چیست؟ در فرایند شُوکه گیری، عده‌ای با جمع آوری شهد شیرین و خوش طعمی که از دانه، برگ و ساقه درختان بلوط تراوش می‌شود و سپس جوشاندن آن، مایع قهوه‌ای رنگی همچون دوشاب تهیه و مصرف می‌کنند که این خود تجدید حیات طبیعی این درختان را با مشکل مواجه کرده است.
در واقع شهدی که از درخت بلوط برای تهیه شوکه جمع آوری می‌شود حاصل واکنش درخت در برابر نیش حشراتی چون شته، کنه یا زنبور است تا با آن از خود در برابر نیش این حشرات دفاع کند.
متاسفانه در سایت های خرید و فروش محصولات در ایلام، شوکه با قیمت کیلویی ۱۵۰ هزار تومان فروخته می شود؛ این کار برای سودجویی است و تنها به تخریب درختان بلوط که خود با افات ناشی از خشکسالی درگیرند سرعت می بخشد.
تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده شوکه فقط حاوی مقداری مواد قندی سوخته و پنج نوع کپک فعال و مضر برای سلامت انسان بوده و هیچ گونه خاصیت دارویی دیگری که در بین عامه مردم متداول شده، ندارد اما متاسفانه افرادی ناآگاه و سودجو بدون توجه به این موضوع و به بهانه کسب درآمد با حذف این درخت بی نظیر، تیشه بر ریشه زاگرس زده و چهره طبیعت استان را مخدوش کرده‌اند.
رضا احمدی، مدیر کل منابع طبیعی ایلام چندی پیش به خبرنگار یک سابت خبری گفته بود: متاسفانه عده‌ای افراد سودجو به بهانه داشتن خاصیت‌های مختلف شوکه، اقدام به سرشاخه زنی و از بردن درختان و میوه بلوط می‌کنند. بر اساس ماده ۴۲ قانون حفاظت و حمایت از جنگل‌ها و مراتع بریدن درختان و درختچه‌ها، سربُرکردن و شاخه زنی درختان جنگلی بدون مجوز از اداره منابع طبیعی ممنوع است.
احیا، توسعه و غنی سازی اراضی جنگلی بلوط استان ایلام سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد
چندی پیش فتحی، معاون فنی منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام گفته بود: احیا، توسعه و غنی سازی اراضی جنگلی بلوط استان که از خشکسالی ها و آفات آسیب دیده اند سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد و برای مدیریت وتقویت بوم سازگان جنگلی استان یک برنامه ده ساله مورد نیاز است.
️وی افزود: در پایش های انجام شده، شناسایی کانون های درگیر خشکسالی با توجه به میزان آسیب دیدگی ها سطوح به چهار سطح صفر تا ۲۵ درصد، ۲۵ تا ۵۰ درصد، ۵۰ تا ۷۰ درصد و ۷۰ تا ۱۰۰ درصد مشخص و سطح بندی شد.
️ فتحی خاطرنشان کرد: ۲۰ سایت مهم آسیب دیده از خشکیدگی درختان بلوط در استان ایلام شناسایی شده که از مهمترین این سایت ها می توان به مناطق جنگلی دالاب، سیاه پیر، کبیرکوه، بانکول و ارغوان اشاره کرد.
️وی تصریح کرد: ۵۰ درصد درختان بلوط استان ایلام درگیر زوال و خشکیدگی در سطوح مختلف شد و ۶۱ هزار هکتار معادل ۱۰ درصد جنگل های بلوط استان دچار خشکیدگی و زوال ۷۵ درصد به بالا بودند.
️معاون فنی منابع طبیعی استان ایلام اضافه کرد: مساحت جنگل های استان ۶۴۲ هزار هکتار هست و پدیده خشکیدگی در استان های زاگرسی از جمله ایلام در اواخر سال ۷۸ مشاهده گردید که در سالهای اخیر به علت بارش های مناسب و اقدامات بیولوژیکی و توسعه ای در بخش جنگل، روند خشکیدی در اکثر مناطق زاگرس و بخصوص استان ایلام به مرحله کنترل شده ای درآمده است. همچنین با تهیه نقشه مناطق آلوده و شناسایی پایه های مقاوم به خشکیدگی، تولید نهال در نهالستان های استان در سطح وسیعی انجام شده و در بازسازی و احیاء مناطق اسیب دیده اقدام به کاشت نهال شده است.
وی اضافه کرد:هیات دولت برای اولین بار، تامین اعتبار برای مبارزه با پدیده خشکیدگی را مصوب و ابلاغ کرد که منجر به نقطه عطفی در حوزه منابع طبیعی شد. خوشبختانه امروز با تخصیص اعتبارات صندوق توسعه ملی با موافقت مقام معظم رهبری و توجه مجموعه دولت در قالب موافقتنامه های ملی و استانی شاهد اقدامات قابل توجه در اهش آثار پدیده خشکیدگی جنگل ها در سطح استان هستیم که برای نمونه از سال ۹۰ تاکنون حدود ۷۰ هزار هکتار جنگل کاری و توسعه جنگل دراستان ایلام انجام شده که یک عملکرد بسیار قابل توجه است.
به گزارش ایسنا، استان ایلام در غربی‌ترین نقطه ایران واقع شده و دارای ۶۴۰ هزار هکتار جنگل است که ۹۰ درصد این جنگل‌ها را درختان بلوط تشکیل می‌دهند. متأسفانه خشک‌سالی‌های یک دهه اخیر درختان بلوط سبب شد خسارت بسیار سنگینی به جنگلهای زاگرس وارد شود.
